Блузирање (299-329)

 (прва кавадаречка колумна)

“Volim slusati radio

volim slusati radio!

o-o-o radio !

o-o-o radio !”

(Haustor, “Radio”, LP “Haustor”, 1981)

Вообичаено во деновите кога сакам да сум свој слушам блуз. Во останатите денови слушам рок, што не значи дека не сум свој. Напротив. Тек‘ тогаш сум свој и ничиј друг. Иронијата секогаш си го покажува своето и не удира по главата. Дали тоа јас нешто пишувам и “тресам глупости“ или тоа нешто читам од извонредни новинари и колумнисти или пак едноставно тоа е некоја добра книга од одличните нови генерации македонски и светски писатели. Ебати, нема сигурно да гледам пренос од парламентот или слични тракатанци у боја?! Ма дај, да не се заебаваме, барем ние сериозните луѓе знаеме како да ги избегнеме глупостите на новородените “врвни“ стручњаци во областа која и не ја владеат. Оти да владееш област, треба да си посетил некој настан од таа област или едноставно – да имаш диплома бре со сериозен печат на искуство на неа и да имаш нешто реализирано со своето знаење, а не само со буџетски пари да го курдисаш чаламот и сите да заборават на тебе пет минути потоа (уште еднаш) бре! Катастрофата во секој случај е катастрофа. Партиските деликвенти и ситни души ни ги донесоа изминатите триесет и озгора години најсуптилните  глупости, најтрауматичните изговори, ни ги донесоа ефтините партиски пропаганди, матер му, оти ние кои се родивме и нешто научивме низ животот, демек ништо не знаеме. А бе иди бегај, да ти ибам тоа препаметните на кои им смета се што е вредно! Вулгарен сум?! Некому сметам?! Таа е јеби га! Јас на вас, вие на мене, та кој ќе надвладее. Оооо, секако вие, оти сеуште има добра паричка од седници, службени патувања, софри, корупции, арно ама... И утре има ден, море има убав ден! Не верувам дека има за оние кои живеат во минатото кое и не е нивно и ги оптеретуваат сите околу себе со историја која си толкуваат секоја минутка различно, во зависност од каде идат паричките. И утре сите со огромни радости, со тие исти парички ропај по (пре)скапи кафани, по коцкарници, батали семејство, истури се на брзи кредити, па троши пари, па после тоа никој да не знае каде си, дури и твоето семејство. Некој друг е виновен? Неее! Сите сме виновни, сите до еден кои сеуште сме овде. Ама таа е. Заеби реалноста, тури пет банки на олтарот на религиската забеганост (религиите ги водат војните, не обичните смртници), запали свеќа и до тука е јасно. Свеќата нека свети, а ние по дома ќе чествуваме. Море и ќе пиеме пиво и вино и пред тоа добра ракија. Оти без пијачка, нема разбирачка. Така некако ќе му дојде нели. Нели е така бре “врвни“ членови на вашата едикојаси партија?!

Се изпозанесов. Друго ми беше зборот. За убави работи. За прошетките низ убавините на Македонија и Балканот. Ете, се стори од пред некоја година имаме скромно возило, кое, патем, го вози мојата сопруга, мојата љубов, мојот сопатник низ перипетиите на животот, мојата Билјана. Имав среќа за овие три години да ја пропатуваме заедно пола Македонија и дел од Балканот, од Берово, Кочани, Радовиш, Скопје, Виница, Прилеп, Крушево, Кривогаштани, Неготино, Ваташа, Клепало, Смојмирци, Велес, Бар, Дорјан, Гевгелија, Неи Епиватес, Солун, Шушањ, Будинарци, Штип и др. А следуваат Котор, Врање, Сандански, Разлог, Мелник, Струмица, Дубровник, Битола, Охрид, Мостар, Струга, Дебар и дебарско (Џепиште), Сараево, Тетово, Гостивар, Кратово, Софија, Дреново, Белград и уште два - три градови и гратчиња. Ништо не е авантуристички, се е испланирано и подготвено пред тргнување. Затоа што авантуризмот заврши раните девеесети на дваесетиот век. Попатно некои фини нешта, ко’ што ни се случи во беровско, каде налетавме на една извонредна екипа велешани, ќе сретнеме добри луѓе кои патувањата ќе ни ги направат незаборавни. А вие тегнете политика, замарајте се со “паметњаковиќи“ кои од завчера решиле да ни го подобрат животот. А бре нетокму ниедни. Ако јас не си го направам животот подобар самиот, можете слободно да потонете со мене.

Затоа и натаму читам добри книги, го малтретирам Галапче Галапчев да се разменуваме за читање книги, списанија и стрипови, добрата музика во меѓувреме се подразбира, ги почитувам оние кои ме почитуваат и си го терам животот, онака искрено, со сопствен став за општествените појави, со реална и издржана критика за истите, биле тоа културно – уметнички случувања, биле тоа комунални непогоди и слични заебанции кои ги носи животот. А вие криете се зад вашите патрони и останати, демек надмоќни, а ситни души, типови на кои некој друг им го заработил животот.

П.С. Своевремено, од раните до доцните девеесети имав емисија на тогашно Радио Кавадарци (205 изданија) која се викаше “Музички клуб“. Од рок и блуз не пуштив ништо поинакво. Првата тема која ми одеше во емисијата беше насловена како “антихит“. Една од темите која беше антихит, а на која деновиве ме потсети Тоше Манев беше “Love Spreads“ од The Stone Roses, од еден од нивните извонредни албуми “Second Coming“.

Инаку, за некој ден одам на кафе кај најблиските луѓе во мојот живот, се разбира освен мојата доживотна сопатничка чие присуство во животот ме прави да сум најсреќен човек на светот, па да ги запишам семејните истории, патешествијата на луѓето благодарејќи на кои постојам, а кои ги знам само од семејните приказни. Овојпат со сниман и запишан збор, па да оваа самобендисано наречена прва кавадаречка колумна добие некој нов формат и ги избегне стапиците на животот и навлезе во апатија и депресија. Оти многу рокенрол имало во моето семејство низ децениите наназад и без за тоа да знаат моите најблиски роднини. Допрва следуваат животни патешествија. Да сме живи и здрави!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (298-328)

(прва кавадаречка колумна)

 

“...Ma u ma me me, ma ma u ma me me

Ma u ma me me, ma ma u ma me me

Ma u ma me me, ma ma u ma me me

Ma u ma me me, ma ma u ma me me

 

U tvojoj glavi stanuju, (ma u ma me me, ma ma u ma me me)

Mali crveni patuljci. (ma u ma me me, ma ma u ma me me)

Svakog dana ti pričaju, (ma u ma me me, ma ma u ma me me)

O izgubljenoj djevojčici...“

 

(Psihomodo pop, “Nebo”, LP “Godina zmaja”, 1988)

 

Во Дорјан сме. Лето 1983. Ја, Пецо, Горан, Игор и гитарата на Игор. Во Камп Мрдаја. Си тераме. Не фаќа невреме, Пецо го нема никаде, шаторот се тресе, ќе летне. Пецо се враќа кај четири сабајле, спие во гумениот чамец во влезот на шаторот. Сите ние заспиваме, добро е, ни се врати другарот, приказните ни ги раскажа сабајлето кога одевме по појадок во самопослугата на кампот. Радовиш?! Кој го спомна Радовиш?! И сеуште нерасонети ( до нас во камп приколка имаше некои интересни типови/мешанија од Неготино и Кавадарци) слушаме муабет со гостинки во кампот од Србија, како еден од нив се фали, растура со приказни, а нам ни се спие – ни се плаче. И едниот од нив раскажувајќи како некаде си поминал вели “Кад сам ишо, ишо, каа шлапна у едно вирче!“ И така настануваат легендите, така настануваат поговорките и сличните тракатанци, кои служат за заебанции во животот кој трае и натаму. Никогаш не разбравме неготинец ли го кажа тоа, кав‘дарчанец ли, ама ја донесовме поговорката во Кавадарци и остана пустата. За “Мрдаја“ во Дорјан имам и други приказни, дури и за истото лето, за кумановци и Џим Морисон, ама за нив во некоја друга прилика. Освен кент цигарите и коњакот кои морам да ги спомнам, оти немавме пари, а страшно фино си поминавме, немам што да дополнам.

А се сеќавам и на еден друг одмор, во Градиште, јули 1990, ставаме шатор, тераме одморот со Ќелавиот, Мито Слонот и Пица, ма теравме и супер концерти во дискотеката на кампот (Рамбо Амадеус на пример беше таму), јадевме ќебапи во ресторанот на кампот и ете, од таму ми е останата потрагата по касетофонот на Ќелавиот, кои едни скопјанки кои не префрлуваа до автобуската на заминување, заборавија да ни кажат дека не сме го земале. Секако дека ги најдовме и скопјанките и касетофонот, ама една година потоа. Колку што се сеќавам, имаше тука една неостварена љубов, некои незавршени правни факултети, ама едно сум сигурен – шанкерот во дискотеката во Градиште сеуште не памети. Толку коњак и пиво сигурно до тогаш не точел. За се има првпат. И да запишам, за да не заборавам. Шаторот во Градиште го поставивме на местото/плацот на едно од ООЗТ-ата на Агрокомбинатот “Тиквеш“, до приколките, некаде под рецепцијата на кампот. Екипата на мојот брат Петре (пред да заминат војска) беа сместени на истото место со нивниот шатор. За време на тие десетина дена одмор разбравме дека таа екипа била популарна тие денови низ кампот, исто ко‘ женската екипа на братучетка ми Надица претходната година, која пак го зема со себе и братучед ни Сашо “из Београда“. А бе доживувања и приказни низ годините наназад колку сакаш. И сите позитивни и полни со насмеани лица. Ќе има ли време да се запишат?!

Имам уште многу сеќавања од летните годишни одмори. Едно од нив е патешествието кое го имавме со нашето фиќо до Аспровалта во Грција. Бевме со мајка ми Марика, татко ми Павле, дада Маричка и брат ми Петре. Беше тоа ептен далечната 1973 година. Сега гледам, од дистанца, бил тоа неверојатен летен одмор. А и имам еден куп фотографии од тоа лето. Аспровалта тогаш е една улица, еден маркет, две слаткарници и пет пекари (за туристите да имат што да јадат), останатото беше куќи за издавање над патот, а под патот беше кампот. Ние бевме сместени во куќа до кампот, а остатокот од екипата, другарите на стариот со семејствата беа сместени над патот. А на плажа (извонредна песочна) се одеше во кампот каде низ годините потоа бевме и кампувавме феноменално уште неколку пати. Нејсе, таа 1973, дел од другарите на стариот носеа помош (оти, сите бевме мали деца) припомош за чувањето на клинците. Така, таму со вујче Иван, вујна Неша, братучетките ми Цанка и Надица, беше и нашата баба Цанка. Оно, она имаше и другарка, баба Ката на Јулијана и Ванко баба му, така да – ѓоа дома сме биле богати. Само што нашите баби беа во црно од животни загуби на драги луѓе, кое патем црнило не го симнаа до крајот на животот и не одеа на плажа, само беа вистинска помош на, тогаш, младите семејства и нивните деца. Затоа и паметиме и не забораваме. Никогаш.

П.С. Тоа лето, 1973 година, повеќе од приказни, отколку што паметам на мои шест години нели, на враќање од одморот кон Македонија, пола натоварени работи на багажникот на фиќето заминале по пат. Едноставо багажникот на фиќето толкава висина на товар не можел да издржи. Благодарејќи на добри луѓе од Грција, сите работи ни биле вратени. А била тоа 1973 година. Пред пеесет години ебате!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (297-327)

(прва кавадаречка колумна)

Имам еден сет фотографии дома, сликан јас на снегот во дворот на баба Цанка, неполна година, некаде крај на декември 1967, ме ставиле на ќебе (фотографиите се црно бели), над мене замрзната лозница, околу мене се е бело, снежно бело. И до пред некое време мислев дека така ете ме фотографирале, бебе, воа ноа, дека биле само мајка ми, татко ми тука. Оно цела екипа собрана, од вујна Неша, вујче Иван, баба, братучетка ми Цанка со нејзините три месеци, било тоа цела фото сеанса. Автор на фотографиите е Иван Чемерски, тој мој вујко, еден од градителите на модерно Кавадарци, еден фантастичен човек и уште пофантастичен раскажувач на приказни, човек полн љубов, кој пред некој ден ја испрати неговата најголема љубов, мојата најдрага вујна Неша! Шеесет години љубов меѓу моите вујко и вујна, неверојатно. И ете ја испративме вујна Неша. Сега е до мојата мајка Марика, како на времето кога делеле се, кога се топореле низ градот со бебињата Марјан и Цанка! Која ли приказна, цела книга има тука.

Имам уште една купица фотографии во дворот кај баба Цанка/вујче Иван! Понатаму дворот е сменет и има едно ѕидче меѓу нив и тетка Стојна, неверојатен фејсбук и кога немаше интернет од доцните седумдесети и раните осумдесети на минатиот дваесети век. А на ѕидчето баба Цанка, баба Цвета Дињарицата, тетка Душанка, тетка Стојна  и останати комшики кои беа на ѕидчето на “Ресавска“ 3. Плетеа, везеа, лафеа, нормално дека секој што поминуваше таму беше “чепнат“ и озборуван, ама со добра мисла и насмевки на лицата на нашите баби. А бевме (и сеуште сме) внуци и сеуште се обидуваме да ги оддржиме сеќавањата. Оти беа тоа не само баби (мои, на Цанка и Надица, на Тана и Димето, на сето тоа извонредно маало), беа тоа извонредни личности чии внуци (повторно) сме денес... А и ние старееме и тоа како, ама се држиме бре!

По дома ми се мота уште една фотографија каде што јас плачам, а братучеда ми Цанка сеир гледа (имаме некаде четири, четири и пол години), тегниме некоа “кукла“ меѓу нас, за да после три минути е настаната втората фотографија каде седиме како најдобри другари на клупата позади нивната куќа.А нивната куќа е на “Ресавска“ 3, адресата на нашето детство и младост. Паметам, а паметам богами од поодамна. Ако не ви е јасно, нивната куќа е едно од градските места, онаму каде е легендарното кафене “Под липите“, на легендарниот прв триаголник и на човек му доаѓа да се запраша – чуму приказните кога луѓето се тука. Оно кој каде види, како го повденал животот, ама ете ви едно Кавадарци кое го нема. Оти љубовта е неприкосновена, љубовта трае додека ги има луѓето.

Третата фотографија на која исклучително сум горд е настаната пред кавадаречкиот Дом на култура. Мојот внук Јордан, дете и пол, на еден од Тиквешките гроздобери продава бележички. Оно после тоа мајка му Надица не части по една пијачка, па повторно се навративме на дворот на Чемерци, најубавото место во градот ебати! И таму? Тоа е некоја друга приказна! Некои други фотографии!

П.С. Колумнава ја посветувам на мојата вујна Неша, на нејзината болка, на нејзината големина, на нејзиниот раскош како личност, на нејзиниот неспокој и мајка на сите нас, не само на нејзините најмили Цанка и Надица. На нејзината грижа за сите нас. Оти вујна беше величенствена! Царица!

By

Марјан Т.

Бул. “Џон Ленон“ 3

Кавадарци