Блузирање (302-332)

(прва кавадаречка колумна)

Уште една тура додека не стигнат Загор те неј и Блек Стена, додека не не “распердаше“ Командант Марк, додека не ни “вреште“ по една Текс Вилер. Мистер Но секако ќе ни понуде авантура некаде во Бразил, а Дилан Дог ќе не одведе во неповратот на темните страни на Лондон. Добро сега, не дека Марти Мистерија ќе не пречека со мирно секојдневие, ама ете кај е Рип Кирби со неговата детективска упорност да не спаси од злото.

Се ближи крајот на уште една година. Радост ли е што иде Нова година, тага ли е што уште една година заминува?! Кој ќе го знае одговорот – Нобелова награда. Исто ко‘ што треба Нобелова награда за оној кој ќе ги израмни шахтите низ кавадаречките улици, па да возилата низ градот потраат уште некоја годинка. Проблемот е во тоа што нема проблем, има незнаење и непрофесионалност во изведбата на истите тие шахти. И улици!

Нејсе. Иде Нова година и на ден – два пред неа нормалниот свет прави рекапитулација на она што било претходната година, да се запише и верифицира она што било квалитетно, да се исправат грешките во периодот кој доаѓа од она што било неквалитетно.

Низ изминативе години, вообичаено последната колумна во тековната година блузеров ја посветуваше на најдобрите културни и уметнички настани кои му се случиле на Кавадарци. Но, со оглед на тоа што низ изминатиот период се намножија ликовни критичари, музички критичари, литературни критичари и слични критичари, еве сега не го правам тоа. Оставам на големите познавачи на кавадаречката култура и уметност да си го направат својот избор на најдоброто (има некој “муда“ да го направи тоа?!) . Секако, доколку присутвувале на некој културен и уметнички настан, па евала – повелете со свој избор и образложение зошто е тоа така. Јас ќе си приспомнам само на она што ми ја грееше душата, што ги радуваше љубителите на квалитетното и секако субјективно и лично. Се заебавам?! Има такви низ градот?! Нема?! Сериозен си блузеру? Ретко кога сум бил посериозен!

Два настани ми останаа при срце, па дозволете ми да објаснам зошто, како, каде и од кого, па и со кого. Во суштина и нема што да (до)објаснувам. Пролетта 2023, почеток на месец мај, во Дом на култура Кавадарци се отвори изложба на графики на Иван Мегленов. Кавадаречко дете, а скопјанче, ма извонреден уметник. И графичар и дизајнер. Една од изложбите последниве години која беше одлично посетена на отворањето, а во 2023 особено и бројно, ептен, ма најбројно. Заслужено секако, затоа што Иван има што да каже, а ние како посетители уживавме. Уметниче – секоја чест!Ама епте секоја чест!

Втората изложба и не се случи во Кавадарци. Туку во култниот МКЦ во Скопје. Изложбата “Некогаш и денес“ на големиот Ристо Соколов Сокол. Фантастично доживување, дружба со големи луѓе, новинари, ликовни уметници, музичари, книжевни издавачи, актери, пријатели и обични љубители на ликовната уметност. Горд сум на секој момент, од идејата до реализацијата на изложбата. Посетеноста голема, на изненадување на блузерот. Се друго кавадаречко во Скопје е една обична и извикана прикаска. Никој никаде! Ве немаше никаде бре да му изразете човечка почит на најголемиот од Кавадарци! Барем оние кои јадевте и пиевте на негова сметка! Со исклучок на петнаесетина кавадарчани од Скопје (останатите во Кавадарци доаѓаат да си ја земат зимницата, да се изнаиграт на турбо фолк музика на гроздоберот и слични тракатанци), на изложбата бевме оние кои Ристо го познаваа, го дружеа и не го заборавија. Нејсе, благодарност од се срце на сите кои дојдоа од Скопје, од Кавадарци, од Кочани, од Неготино и други градови, благодарност што ете бевте таму. Секоја ви чест! И ете, за блузерот и ова е настан на годината, можеби најголем, оти така треба! Фала им на Винаријата “Наумчеви“, на нашите Ѓоко и Мицка, на извонредните вино и ракија, фала и на Таца и нејзиното Радио Кавадарци без која изложбата којзнае дали ќе се случеше и толку! Никој друг рецка не ни удари за настанот. Секако благодарност до сите медиуми (дневни весници, сајтови, портали, над шеесет медиуми кои несебично објавија информација (најава, критика, објава и др.) за изложбата на Рики.

П.С.

Ова беше последното издание на првата кавадаречка колумна за 2023. Се понатаму е вовед во 2024, јубилејна, стратешки нели важна. Во 2024, веќе спомнавме,  ќе се одбележува 20 години и 350-то издание од почетокот на Првата кавадаречка колумна “Блузирање“. Среќна Нова година. Среќни празници се таму до Први мај! Кому како1

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (301-331)

(прва кавадаречка колумна)

Колку само се радувам кога ќе разберам дека некој се грижи за рок музиката во Македонија, особено ако станува збор за кавадаречката рок музика. Извонредно. Мада не знам од каде излегуваат луѓето, се радувам кога некој се осмелил да сними и аудио и видео материјал со кавадаречките рок бендови, особено што тоа чини пари, а ние неколкумина, ентузијасти ли како ли да се наречеме, појма немам, ама се утепавме барајќи поддршка низ годините наназад за да помогнеме на кавадаречките рок бендови и никој рецка не ни удри, ама ете, супер е нештото што се случило. Изворите (на авторот) велат дека снимките ќе се појават за Нова година на јутјубето, би му дошло како новогодишна програма. Како се вели – нека рока! Long Live Rock’NRoll from Kavadarci!

И од одовде ова станува (пред)новогодишна колумна. Влегуваме за дваесетина дена во изборна година, ќе биде интересно, оти ќе се судрат истите кои се судруваат триесет и озгора години меѓу себе. Арно ама, влегуваме и во јубилејна година.А тоа е милион пати поважно од изборите, наврем ли им ги избори. Во 2024 се навршуваат 20 години од објавувањето на првото издание на (самобендисано наречена) првата кавадаречка колумна “Блузирање“, плус уште еден скромен јубилеј, ќе дотераме до 350-то издание на истата. Така да, ќе биде весело. А за изборите? За македонската и кавадаречката рок музика и нејзините исполнители? Секако допрва ќе читате! Да сме живи и здрави секако, нека трае пенкалото.

А колумнава почна “скромно“ во двонеделникот “Тиквешка хроника“ кој “траеше“ две години. А истиот остави богами дебел белег во кавадаречкото новинарство. Особено што двонеделникот  беше независен и не зависеше од ниту еден “кобајаги“ фактор во државата и регионот. И да се разбереме: “Тиквешка хроника“ беше пред се кавадаречки новинарски производ. Дотука се е јасно нели?! Понатаму со свои зборови.

За предновогодишната еуфорија, ако ја има, сега за сега нека пишуваат други, мене ми е важно околу себе да имам добра музика, добри луѓе и фина секојдневна атмосфера. Ќе ги изоставиме овојпат сообраќајната и општата некултура, антиградското однесување, ситните души, душегрижниците и озборувачите, кодошите и ширачите на лажни вести. Нека си уживаат во нивните “смрдливи“ гнезда. Ние троа поразличните и свои, со сопствен став ќе си го тераме своето на раат. Доста ние се нервиравме. Време е фалбаџиите и нафатираните да си погледнат зад грбот. Ама нивно си е. Ние нашето, тие нивното. Оно нашето не би го дал за илјада пати нивно, така да (сабота ли, недела ли е, воопшто не е важно кој ден е денес) вечер со убави човеци и одлична музика во пресрет на нови денови исполнети со убавина од почит, дружби и разговори за фини мали нешта кои го прават животот. А култура и уметност? Па блузерот секојдневно зборува за тоа, па и овие редови се полни со култура и уметност. Оти за квалитет не се потреби зборови, потребни се човеци кои си ја разбираат работата. И ја сакат!

П.С. Е па сега и ПС ли да тераме. Е океј де, ќе тераме, оти денов кој трае којзнае што ќе донесе и каде ќе не однесе. Радувајте се на сијаличките, радувајте се на табуретките, радувајте се на деновите кои ќе ви ја донесат Новата година. А инаку по Новата година е први јануари, така да, вие си знаете!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (300-330)

(прва кавадаречка колумна) 

Еден ден, ама еден стварно убав ден, се ќе биде поинаку. Нас ќе не нема, а за тоа кои сме биле и што сме оставиле зад нас ќе зборува пред се зборот што сме го кажале. Дали тој бил издржан или вредел само таа секунда и пол од кажан до слушнат. Секако за многумина важи и што оставиле зад себе како дела, дали се реализирале како луѓе, дали чесно си го одживеале човечкиот век и не подлегнале на притисоците кои ги носат општества како нашето. Недоречени и нереализирани општества кои застанале на вратата на демократијата и се плашат да влезат. Запустено општество во кое оние кои се реализирани како луѓе и професионалци, а кои имат уште многу да кажат и придонесат се маргинализирани. Дел од нив се тивки затоа што така самите одлучиле, дали од непотребен страв или од некоја друга позлобна причина – сами си знаат. Добар дел од нив уценети, притиснати, повредени и навредени и немаат сила, изгубена им е попатно во нивната борба со секојдневието полно со самобендисани неостварени и болно амбициозни типчиња, од кодоши, од озборувачи и лажговци. Од самата злоба која како да е всадена во ова секојдневие кое не да тапка во место, туку тони со засилено темпо. А општеството има име, се вика држава, во случајот Македонија, има и градови затрупани во својата провинцијалност без намера да дозволат оние кои знаат и умеат да се раскрилат, та да се раскрили и општеството и сите ние да си тераме работа како знаеме и умееме, колку што можеме. Оти никој не е вечен. Ама по се изгледа овде ништо не значи ниту самата ограниченост на човечкиот живот. Мислиш ќе се живее вечно, а вечни остануваат само оние за кои идните генерации ќе прозборат некој збор, не оние на кои им креваме споменици само затоа што на некој кој во моментот владее му се присакало. И така триесет и озгора години, а никаков знак на надеж нема дека нешто во блиска иднина ќе се промени.

Нејсе, друго ми беше зборот. За луѓето кои не напуштија кога ни беа најпотребни. А во меѓувреме се случи трагедијата со малечката Вања и пензионерот Панче. Она што овде во изминатите изданија на колумнава е говорено, не од што авторот на овие редови е препаметен, туку од што не се научивме да бидеме добри луѓе, од што не научивме да се наумиме и да тераме низ животот без да им сметаме на другите, без да нанесиме некому болка. Така да нема друга приказна, туку најстрога казна по сите законски основи за сите злосторници! И да, најстрога казна за сите кои не почитуваат закон. Биле тие сообраќајни прекршоци, биле тие локални шерифи, биле тие на врвна функција, а сториле зло, биле тоа локални или национални дрипци кои ги заболе за нашиот обичен живот, биле тие криминалци од најголемиот маштап, ројки кое и не знаат, едноставно кажано – да се потпишат бре. Страшното е тоа што се полуписмени, а најстрашното е што писмените молчат и дозволуваат овие монструми да владеат со нив. Тешко нас и во иднина со ваквите. Непрокопцани и “храбри“ со нивните моронски навики да нанесуваат зло каде и да стигнат. Убиецот е лоциран, фатен и ќе одлежи затвор. До крајот на животот на државна храна, во некој затвор низ државата. За скоро ќе заборавиме и на убиецот, ќе заборавиме и на Вања и на Панче, ќе заборавиме и на нашите коментари по социјалните мрежи, ама едно останува. Најлошо во сето ова е што забораваме на себеси. На себеси и ројките околу нас чиј неприкосновен и убиствен шалабајзерки живот го крои и нашиот живот. Останува белегот дека имаме убијци околу нас! Бескруполозни убијци!

П.С. Нема П.С. Само тага и невиден пораз на сите обични и нормални луѓе. А такви сме повеќето, нели? Или само се занесувам со добрата мисла?!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (299-329)

 (прва кавадаречка колумна)

“Volim slusati radio

volim slusati radio!

o-o-o radio !

o-o-o radio !”

(Haustor, “Radio”, LP “Haustor”, 1981)

Вообичаено во деновите кога сакам да сум свој слушам блуз. Во останатите денови слушам рок, што не значи дека не сум свој. Напротив. Тек‘ тогаш сум свој и ничиј друг. Иронијата секогаш си го покажува своето и не удира по главата. Дали тоа јас нешто пишувам и “тресам глупости“ или тоа нешто читам од извонредни новинари и колумнисти или пак едноставно тоа е некоја добра книга од одличните нови генерации македонски и светски писатели. Ебати, нема сигурно да гледам пренос од парламентот или слични тракатанци у боја?! Ма дај, да не се заебаваме, барем ние сериозните луѓе знаеме како да ги избегнеме глупостите на новородените “врвни“ стручњаци во областа која и не ја владеат. Оти да владееш област, треба да си посетил некој настан од таа област или едноставно – да имаш диплома бре со сериозен печат на искуство на неа и да имаш нешто реализирано со своето знаење, а не само со буџетски пари да го курдисаш чаламот и сите да заборават на тебе пет минути потоа (уште еднаш) бре! Катастрофата во секој случај е катастрофа. Партиските деликвенти и ситни души ни ги донесоа изминатите триесет и озгора години најсуптилните  глупости, најтрауматичните изговори, ни ги донесоа ефтините партиски пропаганди, матер му, оти ние кои се родивме и нешто научивме низ животот, демек ништо не знаеме. А бе иди бегај, да ти ибам тоа препаметните на кои им смета се што е вредно! Вулгарен сум?! Некому сметам?! Таа е јеби га! Јас на вас, вие на мене, та кој ќе надвладее. Оооо, секако вие, оти сеуште има добра паричка од седници, службени патувања, софри, корупции, арно ама... И утре има ден, море има убав ден! Не верувам дека има за оние кои живеат во минатото кое и не е нивно и ги оптеретуваат сите околу себе со историја која си толкуваат секоја минутка различно, во зависност од каде идат паричките. И утре сите со огромни радости, со тие исти парички ропај по (пре)скапи кафани, по коцкарници, батали семејство, истури се на брзи кредити, па троши пари, па после тоа никој да не знае каде си, дури и твоето семејство. Некој друг е виновен? Неее! Сите сме виновни, сите до еден кои сеуште сме овде. Ама таа е. Заеби реалноста, тури пет банки на олтарот на религиската забеганост (религиите ги водат војните, не обичните смртници), запали свеќа и до тука е јасно. Свеќата нека свети, а ние по дома ќе чествуваме. Море и ќе пиеме пиво и вино и пред тоа добра ракија. Оти без пијачка, нема разбирачка. Така некако ќе му дојде нели. Нели е така бре “врвни“ членови на вашата едикојаси партија?!

Се изпозанесов. Друго ми беше зборот. За убави работи. За прошетките низ убавините на Македонија и Балканот. Ете, се стори од пред некоја година имаме скромно возило, кое, патем, го вози мојата сопруга, мојата љубов, мојот сопатник низ перипетиите на животот, мојата Билјана. Имав среќа за овие три години да ја пропатуваме заедно пола Македонија и дел од Балканот, од Берово, Кочани, Радовиш, Скопје, Виница, Прилеп, Крушево, Кривогаштани, Неготино, Ваташа, Клепало, Смојмирци, Велес, Бар, Дорјан, Гевгелија, Неи Епиватес, Солун, Шушањ, Будинарци, Штип и др. А следуваат Котор, Врање, Сандански, Разлог, Мелник, Струмица, Дубровник, Битола, Охрид, Мостар, Струга, Дебар и дебарско (Џепиште), Сараево, Тетово, Гостивар, Кратово, Софија, Дреново, Белград и уште два - три градови и гратчиња. Ништо не е авантуристички, се е испланирано и подготвено пред тргнување. Затоа што авантуризмот заврши раните девеесети на дваесетиот век. Попатно некои фини нешта, ко’ што ни се случи во беровско, каде налетавме на една извонредна екипа велешани, ќе сретнеме добри луѓе кои патувањата ќе ни ги направат незаборавни. А вие тегнете политика, замарајте се со “паметњаковиќи“ кои од завчера решиле да ни го подобрат животот. А бре нетокму ниедни. Ако јас не си го направам животот подобар самиот, можете слободно да потонете со мене.

Затоа и натаму читам добри книги, го малтретирам Галапче Галапчев да се разменуваме за читање книги, списанија и стрипови, добрата музика во меѓувреме се подразбира, ги почитувам оние кои ме почитуваат и си го терам животот, онака искрено, со сопствен став за општествените појави, со реална и издржана критика за истите, биле тоа културно – уметнички случувања, биле тоа комунални непогоди и слични заебанции кои ги носи животот. А вие криете се зад вашите патрони и останати, демек надмоќни, а ситни души, типови на кои некој друг им го заработил животот.

П.С. Своевремено, од раните до доцните девеесети имав емисија на тогашно Радио Кавадарци (205 изданија) која се викаше “Музички клуб“. Од рок и блуз не пуштив ништо поинакво. Првата тема која ми одеше во емисијата беше насловена како “антихит“. Една од темите која беше антихит, а на која деновиве ме потсети Тоше Манев беше “Love Spreads“ од The Stone Roses, од еден од нивните извонредни албуми “Second Coming“.

Инаку, за некој ден одам на кафе кај најблиските луѓе во мојот живот, се разбира освен мојата доживотна сопатничка чие присуство во животот ме прави да сум најсреќен човек на светот, па да ги запишам семејните истории, патешествијата на луѓето благодарејќи на кои постојам, а кои ги знам само од семејните приказни. Овојпат со сниман и запишан збор, па да оваа самобендисано наречена прва кавадаречка колумна добие некој нов формат и ги избегне стапиците на животот и навлезе во апатија и депресија. Оти многу рокенрол имало во моето семејство низ децениите наназад и без за тоа да знаат моите најблиски роднини. Допрва следуваат животни патешествија. Да сме живи и здрави!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (298-328)

(прва кавадаречка колумна)

 

“...Ma u ma me me, ma ma u ma me me

Ma u ma me me, ma ma u ma me me

Ma u ma me me, ma ma u ma me me

Ma u ma me me, ma ma u ma me me

 

U tvojoj glavi stanuju, (ma u ma me me, ma ma u ma me me)

Mali crveni patuljci. (ma u ma me me, ma ma u ma me me)

Svakog dana ti pričaju, (ma u ma me me, ma ma u ma me me)

O izgubljenoj djevojčici...“

 

(Psihomodo pop, “Nebo”, LP “Godina zmaja”, 1988)

 

Во Дорјан сме. Лето 1983. Ја, Пецо, Горан, Игор и гитарата на Игор. Во Камп Мрдаја. Си тераме. Не фаќа невреме, Пецо го нема никаде, шаторот се тресе, ќе летне. Пецо се враќа кај четири сабајле, спие во гумениот чамец во влезот на шаторот. Сите ние заспиваме, добро е, ни се врати другарот, приказните ни ги раскажа сабајлето кога одевме по појадок во самопослугата на кампот. Радовиш?! Кој го спомна Радовиш?! И сеуште нерасонети ( до нас во камп приколка имаше некои интересни типови/мешанија од Неготино и Кавадарци) слушаме муабет со гостинки во кампот од Србија, како еден од нив се фали, растура со приказни, а нам ни се спие – ни се плаче. И едниот од нив раскажувајќи како некаде си поминал вели “Кад сам ишо, ишо, каа шлапна у едно вирче!“ И така настануваат легендите, така настануваат поговорките и сличните тракатанци, кои служат за заебанции во животот кој трае и натаму. Никогаш не разбравме неготинец ли го кажа тоа, кав‘дарчанец ли, ама ја донесовме поговорката во Кавадарци и остана пустата. За “Мрдаја“ во Дорјан имам и други приказни, дури и за истото лето, за кумановци и Џим Морисон, ама за нив во некоја друга прилика. Освен кент цигарите и коњакот кои морам да ги спомнам, оти немавме пари, а страшно фино си поминавме, немам што да дополнам.

А се сеќавам и на еден друг одмор, во Градиште, јули 1990, ставаме шатор, тераме одморот со Ќелавиот, Мито Слонот и Пица, ма теравме и супер концерти во дискотеката на кампот (Рамбо Амадеус на пример беше таму), јадевме ќебапи во ресторанот на кампот и ете, од таму ми е останата потрагата по касетофонот на Ќелавиот, кои едни скопјанки кои не префрлуваа до автобуската на заминување, заборавија да ни кажат дека не сме го земале. Секако дека ги најдовме и скопјанките и касетофонот, ама една година потоа. Колку што се сеќавам, имаше тука една неостварена љубов, некои незавршени правни факултети, ама едно сум сигурен – шанкерот во дискотеката во Градиште сеуште не памети. Толку коњак и пиво сигурно до тогаш не точел. За се има првпат. И да запишам, за да не заборавам. Шаторот во Градиште го поставивме на местото/плацот на едно од ООЗТ-ата на Агрокомбинатот “Тиквеш“, до приколките, некаде под рецепцијата на кампот. Екипата на мојот брат Петре (пред да заминат војска) беа сместени на истото место со нивниот шатор. За време на тие десетина дена одмор разбравме дека таа екипа била популарна тие денови низ кампот, исто ко‘ женската екипа на братучетка ми Надица претходната година, која пак го зема со себе и братучед ни Сашо “из Београда“. А бе доживувања и приказни низ годините наназад колку сакаш. И сите позитивни и полни со насмеани лица. Ќе има ли време да се запишат?!

Имам уште многу сеќавања од летните годишни одмори. Едно од нив е патешествието кое го имавме со нашето фиќо до Аспровалта во Грција. Бевме со мајка ми Марика, татко ми Павле, дада Маричка и брат ми Петре. Беше тоа ептен далечната 1973 година. Сега гледам, од дистанца, бил тоа неверојатен летен одмор. А и имам еден куп фотографии од тоа лето. Аспровалта тогаш е една улица, еден маркет, две слаткарници и пет пекари (за туристите да имат што да јадат), останатото беше куќи за издавање над патот, а под патот беше кампот. Ние бевме сместени во куќа до кампот, а остатокот од екипата, другарите на стариот со семејствата беа сместени над патот. А на плажа (извонредна песочна) се одеше во кампот каде низ годините потоа бевме и кампувавме феноменално уште неколку пати. Нејсе, таа 1973, дел од другарите на стариот носеа помош (оти, сите бевме мали деца) припомош за чувањето на клинците. Така, таму со вујче Иван, вујна Неша, братучетките ми Цанка и Надица, беше и нашата баба Цанка. Оно, она имаше и другарка, баба Ката на Јулијана и Ванко баба му, така да – ѓоа дома сме биле богати. Само што нашите баби беа во црно од животни загуби на драги луѓе, кое патем црнило не го симнаа до крајот на животот и не одеа на плажа, само беа вистинска помош на, тогаш, младите семејства и нивните деца. Затоа и паметиме и не забораваме. Никогаш.

П.С. Тоа лето, 1973 година, повеќе од приказни, отколку што паметам на мои шест години нели, на враќање од одморот кон Македонија, пола натоварени работи на багажникот на фиќето заминале по пат. Едноставо багажникот на фиќето толкава висина на товар не можел да издржи. Благодарејќи на добри луѓе од Грција, сите работи ни биле вратени. А била тоа 1973 година. Пред пеесет години ебате!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (297-327)

(прва кавадаречка колумна)

Имам еден сет фотографии дома, сликан јас на снегот во дворот на баба Цанка, неполна година, некаде крај на декември 1967, ме ставиле на ќебе (фотографиите се црно бели), над мене замрзната лозница, околу мене се е бело, снежно бело. И до пред некое време мислев дека така ете ме фотографирале, бебе, воа ноа, дека биле само мајка ми, татко ми тука. Оно цела екипа собрана, од вујна Неша, вујче Иван, баба, братучетка ми Цанка со нејзините три месеци, било тоа цела фото сеанса. Автор на фотографиите е Иван Чемерски, тој мој вујко, еден од градителите на модерно Кавадарци, еден фантастичен човек и уште пофантастичен раскажувач на приказни, човек полн љубов, кој пред некој ден ја испрати неговата најголема љубов, мојата најдрага вујна Неша! Шеесет години љубов меѓу моите вујко и вујна, неверојатно. И ете ја испративме вујна Неша. Сега е до мојата мајка Марика, како на времето кога делеле се, кога се топореле низ градот со бебињата Марјан и Цанка! Која ли приказна, цела книга има тука.

Имам уште една купица фотографии во дворот кај баба Цанка/вујче Иван! Понатаму дворот е сменет и има едно ѕидче меѓу нив и тетка Стојна, неверојатен фејсбук и кога немаше интернет од доцните седумдесети и раните осумдесети на минатиот дваесети век. А на ѕидчето баба Цанка, баба Цвета Дињарицата, тетка Душанка, тетка Стојна  и останати комшики кои беа на ѕидчето на “Ресавска“ 3. Плетеа, везеа, лафеа, нормално дека секој што поминуваше таму беше “чепнат“ и озборуван, ама со добра мисла и насмевки на лицата на нашите баби. А бевме (и сеуште сме) внуци и сеуште се обидуваме да ги оддржиме сеќавањата. Оти беа тоа не само баби (мои, на Цанка и Надица, на Тана и Димето, на сето тоа извонредно маало), беа тоа извонредни личности чии внуци (повторно) сме денес... А и ние старееме и тоа како, ама се држиме бре!

По дома ми се мота уште една фотографија каде што јас плачам, а братучеда ми Цанка сеир гледа (имаме некаде четири, четири и пол години), тегниме некоа “кукла“ меѓу нас, за да после три минути е настаната втората фотографија каде седиме како најдобри другари на клупата позади нивната куќа.А нивната куќа е на “Ресавска“ 3, адресата на нашето детство и младост. Паметам, а паметам богами од поодамна. Ако не ви е јасно, нивната куќа е едно од градските места, онаму каде е легендарното кафене “Под липите“, на легендарниот прв триаголник и на човек му доаѓа да се запраша – чуму приказните кога луѓето се тука. Оно кој каде види, како го повденал животот, ама ете ви едно Кавадарци кое го нема. Оти љубовта е неприкосновена, љубовта трае додека ги има луѓето.

Третата фотографија на која исклучително сум горд е настаната пред кавадаречкиот Дом на култура. Мојот внук Јордан, дете и пол, на еден од Тиквешките гроздобери продава бележички. Оно после тоа мајка му Надица не части по една пијачка, па повторно се навративме на дворот на Чемерци, најубавото место во градот ебати! И таму? Тоа е некоја друга приказна! Некои други фотографии!

П.С. Колумнава ја посветувам на мојата вујна Неша, на нејзината болка, на нејзината големина, на нејзиниот раскош како личност, на нејзиниот неспокој и мајка на сите нас, не само на нејзините најмили Цанка и Надица. На нејзината грижа за сите нас. Оти вујна беше величенствена! Царица!

By

Марјан Т.

Бул. “Џон Ленон“ 3

Кавадарци                                     

Блузирање (296-326)

(прва кавадаречка колумна)

Го сонував пред некој ден мојот брат Петре. Сонот немам намера да ви го раскажувам. Мојот грб, мојта експресија и мојта потврда дека сум жив. Брат ми загина во несреќната војна во Словенија 1991, белегот сам си го носам како негов единствен роден наследник и срам и арам на сите кои си играт со сеќавањето на мојот брат.

А приказните се различни. Во 1991, во војните кои не ги предизвикавме ние дадовме 53 жртви од Македонија. Расплакавме и распаднавме патем 53 семејства. Денес единствениот релевантен споменик на нивната невина жртва во војната која и не беше нивна е во Скопје и е споменикот “Мајкино скршено крило“ и нивните последни почивалишта во Кавадарци (и другите места низ Македонија), кои да не се нивните семејства нема да личат на ништо. А требаше тоа да биде величенствен спомен и предупредување. За никогаш да не се повтори. Спомен обележјето  како  своевиден Спомен парк. Да, расплакавме и повредивме три семејства од Кавадарци. Едно е моето! Денес за жал, само јас сум релевантен и роден наследник на споменот на Петре Тодоровски, секако и нашиот помал брат Васко, на тоа добро дете од Кавадарци, ракометар, извонреден другар, прекрасен левучар јеботе, извонреден брат, запишан на земјоделски факултет како еден од идните надежни студенти, ем оти го биваше, ем поради тоа што неговиот/нашиот татко (инжинер – агроном) беше еден од авторите на тиквешките вина кого самиот планираше да го надмине, а тој самиот беше исклучително градско дете од мајка Марика, од татко Павле, од родата на Ѓорѓи Бадев, од родата на Рафе Тодоров и од родата на Јованче Чемерски. Негова баба беше исклучителната баба Цанка (Бадева/Чемерска), негов вујко неверојатниот Иван Чемерски, еден од градителите на модерно Кавадарци, а другиот вујко Ѓорѓи (неговите Сашо и Сања) - еден фантастичен човек, ерудита, мултилингвист, писмен повеќе од многумина денес! Се еден до еден извонредни човеци, мајстори на својот занает и струка, луѓе од доверба! Да не ги спомнувам неговите (и моите) братучетки и сестри Надица и Цанка, неговата (и мојата) вујна Неша. Да не ги спомнувам децата на чичко ни Драги најшколуваниот автомеханичар во Кавадарци и стрина Фруса (Тони, Ќиро, Ратко), на тетка ни Јонка и тетин Димо (Цанка, Маричка) и на тетка ни Митра и тетин Ќиро Суло (Панда, Ико). Секако тука не можеме да ја одминеме неговата (и моја/наша) втора мајка Невенка, благодарејќи на која се раскриливме и во Радовиш. И секако нашето братче Васко и неговото семејство, сопругата Лидија и нивните синови Петар и Матеј. И да, денес сеуште живите и добри луѓе тетката Павлинка и тетинот Ванчо од Радовиш. Плус братучедите ни Сашко и Владо и нивните семејства, па покојниот ни вујко Коле и вујната Виолета и нивните Баже и Сузана... Ма фантастичен живот! Тагата секако ја криеме во нашето мајчино крило. Каде и тоа да се наоѓа!

Беше тоа 1991, последното мое слушање (телефонски) со Петрето една недела пред неговото загинување. Шокот сеуште трае. Не им го посакувам ниту на оние кои ме сметаат за најголем душман?! Животот тече, во гроб жив човек не бива, ама ете, трае пустата тага. Благодарејќи на мојата Билјана, мојот животен сопатник и соборец, мојата љубов, таа е поднослива и ми дава верба во утре, ми дава сеуште да траам. Ми дава да напишам уште една песна и уште една колумна. И уште една. И уште една...

Така да, се друго се дневно политички прикаски, играње мајтап со децата (Сашко, Петре и Мишко) од Кавадарци кои загинаа во нечии туѓи војни. Ништо нема да го врати мојот брат Петре. Ништо нема да ги врати децата кои заминаа. И да. Уште еднаш - загинаа во туѓи војни, ама без нивна вина. Загина и малиот Блашко 2001. Не се осмелувајте, ни под разно да правите споредба на 1991 со 2001!  Ама ете едно е исто. Кај сите блиски на загинатите тагата и болката се до крајот на животот. Затоа со ум кога ги спомнувате нивните имиња, во било кој контекст. Со ум ќе ве молам! Ама ептен!

П.С. Во рацете го држам албумот (во вид на оригинална касета - Jugoton) “Brain Drain” na Ramones, последниот поклон од мојот брат Петре, кој стигна во Кавадарци од Љубљана 1991. И еве кај го преслушувам уште еднаш. И уште еднаш... И секако дека колумнава е посветена на мојот брат Петре. Посветена на секој минат ден со него и без него.

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (295-325)

(прва кавадаречка колумна)

Се сеќава ли некој сеуште (добро, мислам на повозрасните де) на точаците кои вртеа во круг, таму некаде пред влезот во Градскиот парк во Кавадарци? Па дури и се наплаќаше вртењето. На бесмисленото вртење во круг? Тогаш вртевме точаци, денес сите се вртиме во бесмислен и бесконечен круг. И сеуште ни наплаќаат. Ниту знаеме зошто, ниту знаеме како да излеземе од кругот во кој западнавме, та да ја прекршиме таа кружницата и да почнеме да дишиме. Мултиплексните патриоти, удобно сместени во фотелји и наседнати на тоа квази патриотските табуретки ни солат ум. Да де, во право сте! Дел од нив веќе се заседнати во некоја од европските држави, а ваму пуфки ни продаваат. Како тоа нас не не бивало, а сме можеле, не ни била потребна Европа. а бе иди бегај, прикаскари невидени, ама ете тука најмногу виреат на овоа поднебје. Не само што виреат, туку се и накотени бааѓи!

А сакав нешто друго да кажам, буквално да се истурам против турбо фолкот, не само како квази музика, туку и како начин на живеење. Ама ете времето ме прегази, така да – терајте си! И ко‘ што би рекол Рамбо Амадеус – “Интелектуалац, око курца ланац, оќу да опалим Весну Змијанац“. Или ко‘ некаде напишаната “длабока мисла“ – “Интелектуалец? Не бе, ти си курац на бициклу!“. И да не ги тормозиме и понатаму модерните тукашни со штотуку експресно одпечатени дипломи, троа да се развеселиме. Да не си продаваме пуфки едни кон други. Вие победивте, а ние се симнуваме во урбаното подземје, така да кој ќе го биде – ќе го биде. Страв ми е само дека ќе ги потрошите сите пари кои ги имаме како луѓе кои плаќаат данок, ама ете – вас нека ве биде! Ние ќе се снајдеме и фино и културно ќе си тераме. Слушајќи добра (културна) музика, читајќи добри книги (да, да, од новата и одлична генерација македонски автори), дружејќи се со некои фини, креативни и скромни луѓе. Оти “со човеци бива“, а не со испренесени на чии дела сме сведоци секојдневно. Од сообраќајната (екстремна) некултура, од невреднувањето на локалните квалитети и славењето на некои комерцијални културни и уметнички испрдоци и славење на криминалот. Ете, вас нека ве биде!

П.С. Годинава се навршуваат 50 години од издавањето на редица одлични рок албуми, кои како да се снимени вчера. На пример: The Dark Side of the Moon на Pink Floyd, Houses of the Holy на Led Zeppelin, Queen на Queen, Berlin на Lou Reed, Goats Head Soup на Тhe Rolling Stones, Loud 'n' Proud на Nazareth, Quadrophenia на Тhe Who, Sabbath Bloody Sabbath на Black Sabbath, Closing Time на Tom Waits, The Wild, the Innocent & the E Street Shuffle на Bruce Springsteen, YU Grupa на  YU Grupa, Dnevnik jedne ljubavi на Josipa Lisac и уште еден куп извонредни не само рок албуми, кои сакале вие или не сакале денес се класика во музиката. Тек 1974 кои албуми ги има донесено, ама тоа одгодина кога ќе ги спомнеме во нивната пеесетгодишнина од излегувањето. Така да, се читаме повторно наскоро.

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (294-324)

(прва кавадаречка колумна)

 

“... Без љубов, знам, ќе те проголта

овој град без гордост и без срам

ќе останеш без дела за вреднување

ќе останеш

без моќ и магија

било што да промениш

Пушташ солза

не знам што сокрива

дали немоќ

или желба за одмазда...“

 

(“Heart Core”, Архангел, ЛП “Heart Core” 1998)

 

Живееме во време на агресивен технолошки напредок, во време на достапни информации 24 часа, во време во кое, како никогаш во човечката историја пред тоа сме зависни (сите до еден) токму од еден од производите на агресивната технолошка револуција – интернетот. Па ако не е интернетот оваа, на пример, самобендисано наречена “прва кавадаречка колумна“ ќе ја нема, ќе останат само сведоштва во нечии подруми, остави, шпајзови и слично, каде некој зачувал некој број од двонеделникот “Тиквешка хроника“ каде излегуваа првите триесетина изданија на колумната. Арно ама...

Што би се случило, само 24 часа да нема интернет, на пример, не во светот, еве во Македонија? Тотален колапс, семејни расправии, нервози и инциденти по установи и институции, учениците нема да одговорат ниту на едно прашање (ќе паѓат, море ќе врнат кецови), ќе пропаднат бааѓи фирми, не од друго, туку “газдите“ ќе немат контакт преку социјалните мрежи, нит‘ сликички ќе можат да си праќаат и да си ги лоцираат тајните во бескрајот на мрежата, нит‘ ќе можат да се лигават во “преписки“ со политичари, а тотални психички шокови и нервни сломови ќе доживеат дежурните лајкувачи, коленичари и боже ме прости – дудлачи на се што е степен погоре во хиерархијата над нив. Секако дека и кодошите ќе се сведат на нормален број во недостаток од монтирани фотки, ќе морат да се фатат за пенкалото и дебело да ја оправдат кодошката норма. И да, ќе ги снема сите дневни информации. Е тука малкумина ќе добијат поени. Ќе ги снема лажните информации, ќе ги снема будалите сештолози, особено агресивните наци ројки, па и лажните левичари и деформираните десничари, тутурутките кои се расправаат по социјалните мрежи и на обична информација за временска прогноза. Ќе снема се, ќе се урниса квази секојдневието и конечно ќе може човек да се напие кафе без соговорникот секоја секунда да проверува дали има некоја порака на мобилниот или до каде му е батеријата. И нема да биде крај на светот. Напротив. Нормалните ќе си останат нормални, а будалетинките ќе останат таму каде што припаѓаат – во темнината на нивниот живот.

Во контекст на тоа, што би било кога би било и да нема интернет 24 часа, дел од нас би го правел она што го прави секој ден – разговара со пријателите и семејството, оди на работа, чита списанија, дневни весници и книги, слуша радио, слуша музика на плеери, грамофони и слични измислици кои сеуште траат. Единствен недостаток на сето ова е што во Македонија и нема вистински, нормални дневни весцици, списанија, радио станиците станаа зависни од интернетот и лажните вести. Среќа има еден куп добри книги издадени во Македонија, особено од исклучителната нова македонска генерација автори на книжевни дела која се појави последните години и нема намера да застане со исфрлање на нови и нови фантатични дела. Неверојатно е тоа што во време во кое се тресат глупости дека македонскиот јазик ќе го снема, излегуваат толку нови (квалитетнии) дела на македонски јазик, та и се преведуваат и издаваат во солидни тиражи за некои други пазари, на некои други јазици. И освојуваат престижни и светски награди. А бе неверојатни се овие писатели и извонредни!

А што ќе биде ако интернетот не се вклучи и по 24 часа? Ма ништо посебно! Најголемата добивка ќе биде за сите оние кои работат професионално, квалитетно, кративно, за сите оние кои знаат каде да пијат кафе со своите пријатели, за сите оние на кои семејството не им е изгубено низ лавиринтите на мрежата, за сите оние кои се поинакви, но и вредносно и морално потврдени, за сите оние на кои “не им е виновна козата на комшиите“, за сите кои се радуваат на секој нов ден.

Една од најголемите придобивки “без интернет“ ќе биде враќањето на потврдените информации за кои новинарите би се потрудиле да ги добијат од веродостојни извори, гужвата пред трафиките за новиот број на еди кој си дневен весник или списание со “вест на денот или годината“ само би го потврдила тоа. На радио повторно ќе има добра и одбрана музика, тралалајките ќе се мавнат од телевизиите и медиумите нема да бидат повеќе дежурни бабароги, рекет мајстори и партиски истресоци. Да, добрите книги и натаму ќе се читаат, само што без интернет ќе набиваат тиражи и врвните мајстори на перото конечно ќе можат да им се посветат на своите читатели. Во добро и во лошо.

П.С. Денес беше среда. Пазарен ден во Кавадарци. Иако нормален работен ден, уште од ранина, гужва од купувачи од сите возрасти. Некаде околу 11 часот, тезгите на пазарот во Кавадарци беа полупразни, а продавачите опуштени, повеќето од нив задоволни (прашано – потврдено). Немам поим што тоа значи, дали е тоа економски добро или пак не, со оглед на тоа што цените беа пристојни, а јас не сум економски стручњак, само обичен купувач нели. Ама ете утре е нов ден, а во петок е повторно пазарен ден во Кавадарци.

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (293-323)

(прва кавадаречка колумна)

 

“Јedva čekamo dan

kada stajaće sam

kada pući će kod

kada staće u stroj

jedva čekamo, jedva čekamo

Јedva čekamo rat ljudi protiv mašina

svi sad!“

(“Jedva čekam rat ljudi protiv mašina“, Ljubicice, EP “Zigosani u reketu” 2019)

 

Како минуваат годините, се повеќе правам своевиден сублимат на моите музички искуства. Тука настрана ги ставам моите активности како дел од организациите на бројни фестивали, концерти и останати уметнички настани поврзани не само со музиката. Овде би се навратил на мојот “слушателски“ дел, некој ќе каже колекционерски (?!) со оглед на приватната дискотека, ама тоа е најмалку важно. Би се осврнал на она што денес го слушам и поддржувам како музика. Богами, слушам музика, таа ми е сопатник низ сите животни премрежија, но и радости кои попатно се случиле.

Би се осврнал најпрво на новиот албум на The Rolling Stones, насловен како "Hackney Diamonds“, кој официјално излегува на музичкиот пазар на 20 октомври 2023. Веќе се исфрлени две сингл теми, кои зборуваат за нивниот музички континуитет. Нема сигурно ова да биде нивниот најдобар албум, но е сигурно еден од албумите кои ќе не тераат и натаму да ги слушаме како најголем светски активен рок бенд. Стари се? Секако дека се стари и тоа прастари. Ама рокат жестоко и токму заради тоа човек да им позавиди (ако барем малку ја познавате нивната музичка и животна историја) и да им се воодушевува. Тркалата кои се тркалаат 60 години се само пример за тоа дека годините не и можат ништо на добрата музика. Напротив. Дали тоа има врска со Кавадарци и Македонија?!

Има и тоа како. На ниво на македонска рок сцена имаме еден куп бендови кои и тоа како имат албумска и концертна километража зад себе и сеуште се актуелни и добро рокат (фала им). Од Суперхикс, преку Мизар, Last Expedition, К.У.Р и многу други, кои, интересно, барем повеќето од нив, се и подржувачи на младите бендови кои во моментот не само што прават извонредни концерти, снимаат албуми, тераат турнеи низ Европа (да, да, низ Европа, ама вас ве заболе за тоа), а меѓу нив и Луфтханзе, 21 Век, Занаду, Димиш , Vagina corporation и останата екипа,особено онаа собрана околу “Гола Планина колектив“. Секоја им чест на децата1

А за кавадаречката рок сцена?! Таа и не би постоела ако не се гаражните/кавер бендови. Секако со задоволство очекувам нова авторска музика од бендовите кои се изнасвираа (да се разбериме, станува збор за врвни музичари и мајстори на инструментот) за да преживеат како рок музичари. Последната авторска рок музика последните години во Кавадарци е од Smoke Shakers (првиот издаден официјален кавадаречки рок албум воопшто, за жал и последен), Лексикон, Безопасни... Затоа, поддршка за Бадасал, Журнал, за младите дечки од Броудаун бенд, за сите формации на рок бендови кои се обидуваат да преживеат во овој град кој се предаде на турбо фолкот и ни го заеба градското и урбаното живеење и се предаде на тралалајките на евала! Рокајте момци и девојки, еве каде е 2024, да сме живи и здрави, ќе покажеме уште еднаш дека не има, дека некој некаде нешто прави, дека никој не е заборавен од луѓето кои сеуште веруваат во тоа дека еден убав ден, ама еден стварно убав ден Кавадарци ќе биде пристојно место за живеење.

И додека ги пишувам овие редови, од објектите (?!) во околината (а живеам во  Новиот центар на Кавадарци, до скоро најурбаниот дел од градот)) треште ортодоксна турбо фолк/сељачка музика. Тоа е, шо ќе му прајш. Е па додека е “Тоа е, шо ќе му прајш“ тешко дека ќе не биде!

П.С. И еден многу важен момент. И официјално, изложба на еден од најголемите кавадаречки и македонски ликовни уметници Ристо Соколов Сокол ќе се случи во галерискиот простор на култниот МКЦ – Скопје. Отворањето е закажано за понеделник, 16 октомври 2023, од 20 часот. Повеќе информации деновиве низ медиумите и социјалните мрежи. Кој може бујрум, да наздравиме со уметноста на големиот Ристо Соколов Сокол.

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (292-322)

(прва кавадаречка колумна)

 

“Prodaješ se za sitnu lovu

Ti bi da se dopadneš svakome kulovu

Koji ne zna šta ti radiš

Dok se tvojim znojem sladi

Baciće ti mrvu koju

Baciće ti kosku svoju

Dok ti puziš, foliraš

Sa svojim životom žongliraš

Nađi nekog ko te voli

Spasi svoj život goli…”

(Partibrejkers – “Sitna lova”, LP “Sirotinjsko carstvo” 2015)

 

Необврзан од квази медиумска редакција, необврзан од “уан мен медиум“ портали кои се испозанесија дека се семоќни во македонскиот медиумски (интернет) простор, ете ме кај си пишувам неоптеретен од датуми, неоптеретен од квази уредници, кои звањето го добиле ставајќи си го сами на себе, ете ме кај објавувам колумна која самобендисано е насловена како “прва кавадаречка“ – кога сакам, неврзано со никакви квази политички заебанции, оти навредливо е бре да го тераш човек да го пишува и кажува она во што не верува. А јас верувам во она што го пишувам, оти пред се е поткрепено со факти и е наше, мое, кавадаречко секојдневие.

А кога сме кај Кавадарци, ете и во Кавадарци е лето. А лето, како лето, кому – како, почнало, та ќе заврши. Оно не може лето да не биде возбудливо, особено кога имаш теми за муабет (пишување) до недоглед. Оти еден град не го прават град тротоари, (недовршени) улици и бетонот, туку да ќе го прават и луѓето кои размислуваат со своја глава, а не по партиски диктат. И додека редам овде зборови кои на повеќето од вас и нема да им се допаднат, во позадина оди музика од едно ново кавадаречко (интернет) радио “BAU 357”. И тоа добра музика и што е најјако, добар дел од таа добра музика е од концерти реализирани во Кавадарци во неговите најдобри времиња. Но, за тоа во некоја друга прилика. Сега за летото, пеколните горештини (ко‘ да е првпат), за некои градски, но и морски нешта. Оти лето е бре!

Повеќе би пишувал, море би се расприкажал за морските нешта, оти така ми е ќеиф во овие летни горештини, од кои и мозокот ти зоврива, не па да расправаш “политика“ и по седумдесет и шест пати во денот да правиш прес конференции и да ги убедуваш медиумите и граѓанството во нешта во кои и самиот не веруваш. И не е да не е, сите “наши“ мориња се добри (море одлични), ама ете јас со мојата подобра половина (така се вели, нели) го одбравме Јадранот. И не згрешивме. Оно, мојата подобра половина го одбра Јадранот, а јас на лице место го одбрав Никшиќко пиво. И не згрешивме и двајцата. Го одбравме (повторно) заеднички малиот Шушањ, крај Бар, сместен на Јадранската магистрала. Сместувањето одлично, на 70 метри од морето, а сепак тивко, со добро утро, добар ден, добро вечер, како сте, со сите соседи и секако сопствениците на објектот. За мене најважно - сите потребни услови за пријатен престој и голема тераса под сенка и навечер тивко, а на триеесет метри коноба со кочан ладна кригла Никшиќко и извонредна (и ефтина порција - бечка шницла, па пилешко во кари сос, па и порција плескавица и тоа со цени на кои можат да позавидуваат оние кои уживаат во кавадаречките угостителски локали. Накратко кажано – и со наш стандард да си дозволиш ручек или вечера во ресторан и тоа неколку пати за време на одморот. Колку за споредба, овде тоа можеме да си го дозволиме еднаш месечно, па понекогаш и поретко. Мало место? Не, цените се пристојни и во рестораните и конобите и во Сутоморе, во Бар и Стари Бар, барем во местата кои ги посетивме. А Бар е најголемо и најактивно пристаниште на Јадранот после Ријека, нели. Не би навлегувал зошто и како, ама во туристичко место покрај море да платиш кригла или шише врвно пиво од пола литро во ресторан 2 евра (120 денари) не ќе да е скапо. И еспресо за евро, до евро и дваесет. И за оние кои во моментот помислуваат  - немаме ли во Македонија места кај што ќе потрошиме пари, веднаш да им одговорам: Има! Ама своите пари ги трошам онака како сакам. Броени, ама ефектно потрошени и во Берово, Будинарци, Кочани, Демир Капија, Неготино, Миравци, Крушево, Дојран, Гевгелија, Прилеп  и др. А доколку домашниот буџет ми (ни) дозволи ден – два, би скокнал до Егејот, тука некаде околу Солун, по можност во Неи Епиватес, Ма не би имал ништо против за викенд прошетка и до Сандански и Мелник. Ај, да сме живи и здрави! Оти не Македонија, не Европа, светот е мал ако се затвориш дома и од тастатурата редиш глупости по социјалните мрежи.

П.С. А за Кавадарци? Па цела колумна беше за Кавадарци и за Тиквешкиот гроздобер и за Седмо септемвриската награда, за тие наши префинети и вонсериски културни и општестено – политички подобни манифестации. Дали сум сериозен? И тоа како!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (291-321)

 (прва кавадаречка колумна)

Заебанции еден куп. Смешни заебации. Лигави заебанции. Смешни (уште еднаш) заебанции. Ама ете. Толку багра насобрана, на човек да не му се верува! Нека ве видат сите!? Ама ете (уште еднаш), ние не знаеме да бидеме лоши луѓе, ама ни стапнавте на “ногата“, па видејте вие! Што би рекол Џони Штулиќ и неговата Азра  (во оригинал) – “Zbog cega primatima nikada ne iskljucuju elektriku, oni u principu ionako rijetko citaju, a i to sto citaju krive stvari citaju, pa zasto im onda ne iskljucuju elektriku !“

И батали баграта, батали културно  неписмените и алчните кои го земаат и она мало количество средства за културата, благодарејќи на сличните на нив. Оти ете лето е и време е за добра мисла, време е за лежерност и некои фини културни нешта од читање добри книги, до слушање добра музика. Кога сме кај книгите, можеби некој го прочитал романот “Вистинита но не многу веројатна историја за семејството Пустополски за куќата покрај Вардар и за четирите прстени“, со поднаслов „Старовремски роман“ од еден од најголемите македонски писатели на сите времиња Влада Урошевиќ. Е тој истиот Влада Урошевиќ, пред месец дена беше во Кавадарци и имаше средба со ретките љубители на добрата книжевност во овој град. Повод?! Зарем има поголем повод од тоа што овој роман ја доби најпрестижната награда “Роман на годината за 2022“ во Македонија и самиот автор е носител на најголемата светска поетска награда “Златен венец“ на Струшките вечери на поезијата за 2023. Бевте да се видете со авторот? Да поприкажевте малку со него, да ја купите книгата, да го прашавте нешто, да му честитавте за големите награди, да му посакавте добро здравје?! Не?! Ами кој ви е крив. Историјата не ја пишуваат транзиционите богаташи, политичките шерифи, националистичките тралалајки, локалните политички вошки, имбецилите кои одсабајле се мразат себеси, а попладне сиот свет. Ја пишуваат скромните луѓе. Им благодарам од се срце на Фондацијата “Славко Јаневски“ и особено на легендарниот новинар Звездан Георгиевски, кои по четврти пат, по официјалното претставување на Романот на годината некаде крај на мај секоја година, по Скопје го носат Романот и авторот најпрво во Кавадарци. Која чест, а?!

Нејсе, лето е и време за годишни одмори. Кој - каде милува. Јас се думав меѓу Егејот, Црно море и Јадранот. Што одбрав? Ќе ви (рас)кажам на ова исто место кога ќе се вратам од топорење покрај солената вода. Да ве потсетам, лето е и во Кавадарци. А Кавадарци раскопано, се “реновира“ де, се лицка, попатно се кинат гуми од возилата по реновираното од тоа шодерот (а не секој може на три месеци да менува гуми, летни биле тие или зимски), ама ќе издржиме нели?! Другото е се исто, како и секое лето. Распашаноста на локалите со "жива" музика да не ја спомнуваме. Троа подоцна почна жешкото и високите температури, ама со мислата дека ќе се позабањаме (со сопствени пари) на некое море, дава спокој дека летото долго ќе трае и дека и ова лето за некој ќе донесе незаборав и нов предизвик кон мислата за Кавадарци пристојно место за живеење. Не е тоа денес? Како за кого. Ај, на арно нека е.

П.С. Се сеќавам на едно лето, таму некаде доцни осумдесети на минатиот век, на една “турнеја“ по Јадранската магистрала. На едно автостопирање и на мал милион доживувања, ниту едно негативно (доживување) секаде супер пречекани. Од Улцињ, Бар, преку Будва,  Херцег Нови, Дубровник, Макарска, Сплит, Опатија, Ријека до Пула, со ранец и вреќа за спиење. Пари? Кој спомна пари?! Кога се вратив дома од летното патешествие ме чекаше албум (ЛП плоча) од Џенис Џоплин. Нејзините најголеми хитови, а брат ми Петре Тодоровски ја купил од џепарацот во тогашната Стоковна куќа. Ете ја плочата, се мота по дома, буди спомени, по некогаш ме тера на размислување. Поарно да не знаете за што размислувам кога ја слушам Janis Joplin и се сеќавам на брат ми. Поарно!

By

Марјан Т.

Бул.“Џон ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (290-320)

(прва кавадаречка колумна)

И додека 21 век ги дава сите уживанции на глобално достапните информации, додека некаде во модерниот свет (така блиску, а далеку) преку ноќ се реновират автопати, не пак банална уличка, чија калдрма седумтотиниишесетитрипати се рекламира по локални медиуми, смешни случки во нашето секојдневие ебати. И тие истите кои тресат глупости се самопрогласени новинари, добри луѓе и сезнајковци. Ма немој! Ситни души и така во круг! Раат да ви се тоа наградите. Плампајте и натаки, ќе ви се врате фино и заебано. Како тоа? Е па така! Подмочани и искастрени! Друго ми беше зборот.

Каде летово? Не ми дробите дека нема пари, дека се е отидено, дека Македонија каде и да е ќе се распадне, дека од таму од Аустрелијата, Свиденот, Ѓерманијата, Франциата, Америката и слични тракатанци ви се свидело и ви се посакало да ни солите ум! А ваму патриоти со тапија, повеќето со југословенски пасош (непостоечки?!) од кој и не можат да се разделат, па така денес имаме контрадикција. Имаме турбо фолк папазјанија таму каде би требало да се чисти душите. Ама не, имаме кафани во кои патриотизмот е навика, глобализмот е ѓубре додека не плати софра комшијата и така натаки, и така натаки...Заебано? Богами заебано! Особено ако сте некаде на Тиквешкото езеро и не знаете што да правите со себе. Дали да доградите или да рушите. Дали да се опиете или да се издружите со криминалците и да ја пеете “На бело, на бело...“. Што? Објектот е тоа во кој сте го дале животот! Во кој сте ја потрошиле животната заработка и сте направиле палата од три спрата. А зјае празна?!

Туку друго ми беше муабетот. Деновиве (13 јуни 2023) Фолкорниот ансамбл “Тиквеш“ кој што работи при Домот на културата “Иван Мазов – Климе“ Кавадарци од основањето на Домот на културата, далечната 1953 година, ќе ја одбележи 70 годишнината од основањето на ансамблот и од основањето на Домот на културата со голем концерт. Неверојатно, 70 години, 70 генерации на млади вљубеници во македонскиот фолклор, а во Домот генерации на актери и вљубеници во културата и уметноста. а институцијата која вака или нака постои 70 години , а е Дом на култура Кавадарци, неколку пати сменето името и основачот, ама ете функционира.

Некаде 2001 (година дена од кога се вработив професионално во Домот на културата) се појави покана за учество на Фолклорен фестивал во Егер, Унгарија. И тргнавме да го организираме учеството. Овде морам искрено да му се заблагодарам на мојот другар Пецо (Петре Ѓорѓиев, врвен играорец) кој и тоа како ме упати во работењето на Фолклорниот ансамбл “Тиквеш“, за да десетина години бидам успешен организатор на неколку турнеи на кавадаречките играорци, на нивните годишни концерти и настапи, за да во една од моите емисии посветени на нивните турнеи ги наречам “Културни амбасадори на Кавадарци“. Се почна таму. И се редеа турнеите и учествата на големи европски фолклорни фестивали, на величенствените манифестации. А јас со позајмени камери (фала Зоки Дамјановски) и резервирани фотоапарати (фала Тиквешка Хроника) ги пратев и професионално и приватно кавадаречките играорци...

И да не претерам, ама петнаесет репортажно - документарни емисии реализирани за тогашната Радио Телевизија Кавадарци и Телевизија Тиквешија, сведоштва за врвните успеси на Фолклорниот ансамбл “Тиквеш“ при кавадаречкиот Дом на култура во Егер –Унгарија, Тавшанчил –Турција, Карловац – Хрватска, Крџали – Бугарија, Баваниште – Србија, Сараево – Босна и Херцеговина, Горњи Милановац, Зрењанин, Бољевац –Србија и други. Да, на сто отсто од мене организираната турнеја 2010 во Полска не успеав да отидам, оти едноставно немав релевантен пасош. Беше истечен пустиот. Ама дечките одработија (Фала Пецо). Од тогаш фолклорниот ансамбл “Тиквеш“ доживеа нови успеси. Да, во меѓувреме настапуваше на сите локални манифестации, покажувајќи дека деца кои го сакаат македонскиот фолклор, македонската музика има во Кавадарци. До денес реализирани се уште неколку големи турнеи. Не дека денес не соработувам (а како да не го правам тоа со прекрасните членови на ансамблот) со ансамблот, само сум потивок подржувач на нивните активности и приватно и професионално. Ете во вторник, на 13 јуни 2023 ќе се одбележи 70 години фолклорна дејност во Домот на културата “Иван Мазов – Климе“ Кавадарци, па ме замоли етнокорелогот Методи Глигоров, човекот кој го однесе кавадаречкиот ансамбл во нови квалитетни висини, да помогнам малку, па помогнав и ја дадов својата лична архива од видео и фото материјал за да ете се направи изложба и документарка за овој јубилеј. Му благодарам што се сети на мене!

П.С.

Колумнава ја посветувам на Фолкорниот ансамбл “Тиквеш“ кој работи од 1953 при Домот на културата “Иван Мазов – Климе“ Кавадарци, кој исто постои од 1953, ја посветувам на генерациите кавадаречки играорци со кои соработував, едни извонредни деца и личности.Фала им од се срце што соработуваа со мене.

By

Бул.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци

Блузирање (289-319)

(прва кавадаречка колумна)

 

“Нашиот свет е знај поубав“

(тема “Мисла од свила“, текст Игор Станоевски/Иги Ман, вокал Бранислав Николов/Пијан славеј, музика Петар Станоевски, 2023)

 

Се мислев деновиве за што да пишувам, а да тоа биде исклучиво поврзано со Кавадарци. Оти нели, Кавадарци е најбитно на цел свет. Најбитно?! И така течеа деновите со бројни празници и проширени викенди, како измислени за новопечената буржоазија, за тендер – богаташите троа да се орасположат од маките и парите кои татко им ги турил под ќуп во времето на класичната и забегана приватизација. Оти, она што татко ти го заработил, не може никој друг да го потроше поинтелигетно освен тебе! Чест на исклучоци. А мене ми е најинтересно тоа што за време на овие проширени викенди можев да се паркирам на богаташките паркинг места. Оно, они обично се паркират на обележани инвалидски паркинг места, на сред улица или на пешачки, а мене тоа ми е ко’ некоа клетва! Паркирај се блузеру по закон, оти не ти држе газот, тендерите се за тебе некоја магична и мистична приказна, не си класичен патриот на кого му се верува на ура, не печалиш ебаго од патриотизам, туку со работа, не си мајмун кој се претворил во човек одеднаш, а не според еволуцијата, не те донел штркот на овој свет, не си ѓубре да се радуваш на туѓа несреќа. И сепак најголемата заебанција е тоа што факинг транзицијата сеуште трае. Дно – дна!

И се решив. Еве ме кај пишувам за кавадаречките дискотеки од “длабокото“ минато на Кавадарци. За дискотеките кои го одбележаа квалитетното градско живеење во Кавадарци раните девеесети на минатиот век. На пример за дискотеките “Ла Луна“ и “Парк Клуб“. Последните вистински дискотеки во градот ни Кавадарци. Инаку едно време беа три дискотеки во Градски парк Кавадарци. Кратко постоше и дискотеката “Дорс“. Од таму ми е останато сеќавањето на последниот концерт на “Леб и Сол“ во оригинална постава случен во Кавадарци. Извонреден концерт на кој присуствувавме (за жал, само) седумдесетина луѓе. Влатко Стефановски потоа, што со триото, што сам или во некој оркестар, неколку пати свиреше во Кавадарци, Леб и Сол со поставата без Влатко и Гаро, а со Бодан и Кокан, свиреа 2009 на Градскиот плоштад, Кокан Димушевски имаше самостоен концерт во Домот на културата. И сега пишувам и гледам дека се ова што сум спомнал - сум гледал. Дури и сум биле дел од организацијата на дел од концертите. Нејсе. Да се вратиме на дискотеките. А што да се пишува за дискотеките, места за пристојна градска забава во тоа време, освен дека беа најдобри на Балканот во тоа време, дека (во Ла Луна) свиреа Рибља Чорба, Галија, Lasт Expedition, Архангел, Здравко Чолиќ, Бајага, Викторија меѓу другите, а троа погоре во “Парк Клуб“ меѓу другите свиреа Рамбо Амадеус, ЕКВ, Партибрејкерс, Ена Веко, Електрични Оргазам, Skylab, Бајага и ред други во двете дискотеки. Среќа моја успеав да направам неколку интервјуа на кои се гордеам! Секако, благодарејќи на сопствениците на дискотеките, кои ете препознале нешто во блузерот. И дури терав и во живо од “Парк Клуб“ програма на тогашно Радио Кавадарци до три сабајле од концертите на Оргазам. Во меѓувреме, ни се случи и Галерија, правевме таму концерти на “Нерв“, на “Океан Пацифик“, почесни гости во клубот ни беа “Бајага и Инструктори“, а им пуштавме музика од “Бабе“, па ете и тоа дека во тој период во “Галерија“ се славеше со голема рок журка третиот “Тиквеш Рок Фест“, меѓународен ебаго, со бендови од Македонија, Бугарија и Црна Гора и се некои фини нешта на времето во овој град случајно или намерно наречен Кавадарци! Кога сме кај дискотеките низ времето минато ги имаше бааѓи низ градот: Младински, Тиквеш, Ламбада, Хај – Фај, Мост, Дискотека Бал(кан) привремено во дискотеки се претвораа и Стар Балкан и Гурман, па дури и кавадаречката Гимназија имаше своја дискотека. А денес? Денес (буквално) бев на Градскиот парк, џотнав едно кафе и ме фати троа сонцето. А утре?! “Утре“ нека си мисли само за себе, оти деновиве стигна и веста на годината, дека наесен правиме голема изложба на најголемиот – Ристо Соколов Сокол во Скопје, во нашето култно МКЦ! Во меѓувреме, другиот мој омилен ликовен уметник Иван Мегленов ја има (сеуште трае во Домот на културата) својата прва самостојна изложба во Кавадарци, отворена во саботата на 6 мај, што за мене е настан на годината кога зборувам за уметноста. Нели малку субјективно?! Та шооти! Извонредни графики се во прашање. Ама ептен! А бе убавини! Кој нема да дојде да ја види изложбата овие денови – зак’нато е! Да живее уметноста!

П.С. Нема П.С. освен – да сме живи и здрави во деновите кои доаѓаат! Пишува овој блузерот со години наназад за изгубени генерации и никому ништо. Па затоа кому – како дошло.

By

Марјан Т.

Бу.“Џон Ленон“ 3

Кавадарци